Sida lagu cadeeyay nidaamka fulinta ee baaritaanada lagu
eedeeyay inuu ku xadgudbay qaar ka mid ah Xeerarka Maamulka oo ay aqoonsadeen
Xafiiska Baarayaasha Federalka ee wakaaladaha habka baaritaanka sida kuwa ku
lugta leh dambiyada abaabulan ee helay waraaqaha digniinta ayaa ku waajiba
mamnuucista.
- Waxaa loo aqoonsaday hawlaheeda baaritaanka iyo sharciga u
hoggaansanaanta ee ay maareyso fulinteeda.
- Waxay siisaa iyaga inay kaqaybqaataan nidaamka sharciga.
- Waxay u siisaa si waafaqsan sharciga iyo qawaaniinta ay
maamusho oo ay fuliso.
Hay'adaha fulinta sharciga ee baaraya ogaanshaha jebinta
macluumaadka la xiriira ee sharciyada xukuma u hogaansanaanta.
Ku xadgudubka lagu eedeeyey ee lagu cayimay Xeerka Maamulka
ee Shuruucda Degdegga ah in sharci kasta oo loo maareeyo si loo fuliyo
waajibaadka ee mas'uul ka ah fulinta qeybahaan waxaa ka mid noqon kara
Aqoonsiga Xogta Guud ee Xiriirka Maamulka.
Awoodda lahaanshaha ee nidaamka:
Shuruucda Maamulka ee Sharciga Caawinta Amniga ee Caalamiga
Shuruucda Xaaladaha Degdega ah sida ku xusan Xeerka Soo Saarista iyo Fulinta ee
Ku meelgaarka ah ee Sharciga Soo saareyaasha Difaaca.
Ujeeddooyinka:
Ujeeddada siyaasaddan ayaa ah in la ilaaliyo u
hoggaansanaanta sharciga iyo qawaaniinta ku hoos jira awoodda ee lagu
aqoonsaday howlaha fulineed ee looga shakisan yahay ku xadgudubka xeerarka
Amarada Fulinta ee ay maamusho.
Haddii ay dhacdo nidaam uu leeyahay inay wasaaraddu ku
fuliso howlaheeda waxay muujineysaa ku xad gudub suurtagalnimada sharciga
haddii dambiile madani ah oo dhaqankiisa uu jebinayo sharciga guud ee la soo
saaray iyadoo la raacayo sharuudaha lagu ilaaliyo danaha danaha nidaamkaas
waxaa loo gudbin doonaa baaritaanka ku habboon ee federaaliga ah iyo kan
maxalliga ah ee la xiriira mas'uuliyadda dacwad soo oogista dambiilayaasha lagu
soo oogo fulinta amarada sharciga ee la soo saaray iyadoo la raacayo danaha
waaxda amniga.
Nidaamkan waxaa siideyn kara wakaaladda federaaliga ah ee
maamulka maxalliga ee qabta xukun ciqaabeed ee madani ah haddii loo baahdo in la
helo iyada oo laxiriirta go'aanka Wasaaradda ee ah in la ilaaliyo amniga
oggolaanshaha.
Iyada oo lala kaashanayo hay'ad federaal maxalli ah oo ka
jawaabaya codsigeeda meelaynta iyo soo saarista amniga ee baaritaanka
wakaaladda la codsaday illaa iyo inta uu quseeyo oo lagama maarmaan u ah
hay'adda codsatay arrinta.
Nidaamkan waa la sii deyn karaa iyada oo si joogto ah loogu
soo bandhigo caddeynta garsooraha ee maxkamadda xukunnada ay ku jiraan
shaacinta qareenka ka soo horjeedda inta lagu guda jiro heshiiska halka xubin
ka tirsan Golaha uu soo gudbiyo codsi marka xubinta ay khusayso ay codsato.
Xafiisku wuxuu dib u eegis ku sameynayaa sharciyada kaalmada
gaarka ah sida lagu qeexay Baaqa marxalada kasta ee iskuduwidda sharci dajinta
iyo nidaamka xuquuq dhowrka ah sida ku xusan wareejinta Waaxda Caddaaladda ee
la xiriira go'aaminta haddii sumcadda ay u baahan tahay xorriyad.
Waxaa jira baahi loo qabo micnaha xafiiska ujeeddooyin cilmi
baaris ah oo isha xog soo saarista daraasadaha si loo taageero awoodaha la
xiriira.
Wakiilka Kormeeraha Guud inta lagu gudajiray muddadiisa oo
qayb ka ah mas'uuliyadda hay'addu u leedahay soo jeedinta iyo tayeynta howlaha
ku hoos jira awoodda waxaa la sameyn doonaa iyada oo la raacayo qawaaniinta
xakameynaya baaritaanka ujeeddadan oo aan go'aan laga gaari doonin.
Mas'uuliyiinta ay quseyso markii lagu tuhmo inay wax u
dhimayaan amniga Wasaaradda waxay go'aamisay in iyada oo laga shakisan yahay
tuhun la xiriira tanaasul in ay jirto halis waxyeello u leh danaha amniga ee
nidaamka haddii nidaamku meesha ku yaallo iyada oo wasaaraddu ay ku tiirsaneyd
muuqaal ahaan taas oo suurto gal u noqotay ururada lagama maarmaanka u ah inay
gacan ka gaystaan dadaalada ay wasaaradu ugu jawaab celineyso tuhmanaha la
aqoonsaday si looga hortago waxyeelada.
Ujeeddooyinka fulinta ee sharciga hay'adda federaaliga ah ee
ku habboon sida lagu eedeeyay inay mas'uul ka tahay hirgelinta baaritaannada
wixii xadgudub ku ah sharciga amar kasta oo tilmaamaya inay suurtagal tahay ku
xadgudubka sharciga dambiyada madaniga ah.
Waxaa loo shaacin karaa wakaalada iyada oo ujeedadu tahay
fulinta iyo hubinta kormeerka waajibaadka heshiiska sida uu oggol yahay
sharcigaas oo ku habboon kormeerkaas.
Wakiilka fuliyaasha u shaqeeya dowladda ee heshiis iskaashi
aan dowli ahayn oo ay ka mid tahay meeleyn marka loo baahdo in la buuxiyo
hay'ad ku hoos jirta joogtada wuxuu ku xiran yahay isla shuruudaha sharciga iyo
daahfurka sida ku habboon.
Waxaa laga yaabaa in loo shaaciyo Waaxda Cadaaladda Difaaca
ee Wasaaradda Tamarta ee xoojinta sharciga iyo danaha hirgelinta sharciga ee
arrimaha la xiriira.
Waxaa laga yaabaa in loo muujiyo dadweynaha guud ahaan ku
dallacsiinta howlgalka ee la xiriira hay'adaha xuquuqdooda joogtada ah waxaa ka
mid ah u soo bandhigidda guud ee dadweynaha si loo xoojiyo himilada la xiriira
hay'adaha mudnaanta kuwa quseeya shuruudaha.
Shuruucda Federaalnimada iyo siyaabo kaleba hay'adaha kujira
Dadka guud ahaan waxaa loo qoondeeyay iyada oo lagu saleynayo masuuliyiinta
diidaya xuuqdooda sababta oo ah hanjabaado la aqoonsaday oo ku saabsan amniga
qaranka ee siyaasada dibada.
Guud ahaan aqoonsiga lagu bixiyo Dadka Diidi kara waxaa ku
jiri kara aqoonsiga ee la xiriira ee ay dowlada soo saartay Waxaa lagama
maarmaan ah in la bixiyo aqoonsiga qaab dowladeed oo diyaarsan si hayadaha ku
taxan la aqoonsado lagana hor istaago ku lug lahaanshaha ficil hadii mamnuuc ka
yahay.
Isla mar ahaantaana siideynta aqoonsiga faahfaahsan waxay
muhiim u tahay caawinta laga ilaaliyo in si aan habooneyn loo aqoonsado inay
yihiin kooxda la mamnuucay Sababtoo ah Dadka loo Diiday Shuruucda Xeerarka
Federaalka aqoonsiga waxaa marin u heli kara hay'ad leh marinka Federaalka ee
Xeerka Xeerarka Federalka.
Markaa saamaynta gaarka ahi waxay noqon doontaa mid weyn
laakiin tani waa lama huraan si loo sameeyo amarro diidmo oo la
bartilmaameedsado si wax ku ool ah loo qoondeeyey waxay soo gudbin karaan
rafcaan iyo codsi si ay u codsadaan rafcaan noocan oo kale ah in la siiyo
dhammaan aqoonsi laxiriira.