Si habboon looma qorshaynin!

Ololaha ayaa la waayay

Waxa uu arkay 11-kii Sebteembar 2017 in iyada oo aan awoodin in uu joogo fadhiga aan awoodin in uu siiyo kaadi kaadida oo muujiya faham xumo iyo mas'uuliyad xun Fikradaha aan habboonayn ee aan kala go'ayn ayaa si joogta ah u go'aaminaya hawadeyda gaarka ah ee duullimaadyada hawada ee khatarta ah ee dabka ka riixaya oo u eg 50 cagood.

Sida aan u sawirno sawirada shaqsiyadeed ee nolosha ayaa muuqaalkeedu noqon karaa mid aad u liita dadka gaar ahaaneed ee  iskudhafka ah sida aniga nafsad ahaantoodu lumiso waxyaabihii ay ku hayaan hareerahooda Waxyaabaha la dhimay waxa lagu xayiray sida qolka dhexdiisa oo la dhigo qaab aad u qallafsan oo aan habooneyn ugu yaraan sidan oo kale sida ay tahay dhamaadka maalinta.

Isbedelka ka soo horjeeda ayaa laga yaabaa inuu ka hortago diyaarinta sida  uu yahay mid ka soo horjeeda Inta badan dhaqdhaqaaqa way kala jajabaan oo ka hortagaan qalabka dawlad-celinta ee cadaadiska ah si fudud u noqon lahaa awoodda caansan ee cusub si ay u xoqdo oo ay ula wareegto bulshada In badan oo ka mid ah eedeymaha ayaa u muuqda ugu yaraan sida ay u fududahay in ay sharxaan marka laga hadlayo isbedelka iyo jahawareerka sida ula kac ah.

Sidaa daraadeed laf-dhabar ujeeda oo  lakulmeen waa mid caafimaad leh! Waxa ay carqaladeeyeen oo ay dharbaaxeen Hoteelka ka dib markii ay ka soo horjeedeen weerarkii furitaanka ee Mogadishu Blues: A Tribute, oo afar dhibcood oo aan la taaban Karin 5tii daqiiqo ee ugu horeysay Sida xornimaadyada kale ee magaalooyinka hareeraheeda la soo dhaafay waxay u egtahay in dhaqdhaqaaqyada ugu dambeeya ay ahaayeen kuwo aan fiicneyn oo aan laga fogeyn halkii ay ka ahaan lahaayeen nooc kasta oo mooshin ah oo mooshin leh.

Miisaankaas wuxuu ahaa mid aad u xun oo tan ka badan tan laakiin waxaa jiray jahawareer uu jiray jirdhis la'aan Balse Waa in aan abaabulnaa oo aan niyad-jebinno Waa khiyaano qarsoodi ah oo nafteeda iyo kuwa aan ugu baaqay in ay ogaadaan in ay isticmaalaan alaabyo si fiican u xakameynaya maskaxda si ay maskaxda uga dhigaan oo ay yareeyaan dhibaatada bini-aadmiga wax ka yar xayawaanka.

Dhibaatooyinka kale waxaa ka mid ahaa yaraanta qalab waxbarasho oo aan habooneyn macallimiinta iyo awoodda dhaqaale ee ardayda ka timid degaannada miyiga ah Inkasta oo aan arko musiibooyin maalin kasta ah ayaan si buuxda aan ugu diyaarsanayn dareenka jahwareerka iyo is-dul-qaadidda oo raacay geeridii hooyada Wuxuu gubay dabka saxda ah askarta ku dhowaad 15-na kudhuftay iyo kuwa kale ee ka baxsan bam-gacmeedyada.

Waxa uu sheegay in xubnaha xisbiga ay tahay in ay iska ilaawaan qaybta kale sababtoo ah waxa ay ka soo horjeedday xisbigga Hawlgallada ayaa u muuqda inay niyad jabinayaan farsamooyinka sare iyo isboortiska cajiibka ah taas oo ay hoos u dhigtay habdhaqanka loola jeedo iyo ka go'naansho la'aan In yar oo dhan maadooyinka oo dhan oo leh istaraatijiyad jilicsan waxay leedahay caqiido heer sare ah oo inta badan mawduucyada leh istaraatiijiyad aan munaasib ahayn waxay muujinaysaa aaminaad hoose.

Iskuulka laftiisa oo aan habeyn iyo fowdo ayaa muujin waayey dareenka degdegga ah ee loo baahan yahay in lala shaqeeyo dadweynaha magaalooyinka gudaha magaalooyinka Go'aamada la qaadey lama badin karo marar badan sababtoo ah waxa ay hoos u dhigtay shaqaalaha iyo ciidamada Waxaad u maleyneysaa in gabdhahaan da 'yar oo naga mid ah ay nagu jecel yihin oo aan walwal laheyn, laakiin waxaan u sheegayaa in tuuggu kaa dhigayo taxadar.

Tani waxay u horseedi kartaa gardarrada in ay jahawareeriso taliska iyo xakameynta ayna yareeyso suuraggalnimada dagaal ee ciidamada difaaca Iyadoo si lama filaan ah looga takhalusi karo jilitaanka xaaladda bulsheed ee aasaasiga ah waxay abuureysaa nidaam cusub oo cajiib ah waxaana uu furayaa fursado cusub Tani maaha in la sheego in ay yihiin fowdo oo aan habeynin Dhaawaca maadaama ay hoos u dhigtay nidaamyada hoose ee maskaxda sidaas darteed ma aha oo kaliya caqabadaha awoodeena aan ku noolaan karno bayoolojiga laakiin sidoo kale waxay yareeyaan awooddeena inaan dareemno dareenkooda asaasiga ah ee jirkeena.

Qaar ka mid ah wuxuu u muuqday mid jilicsan oo aan si quruxsan u dhicin Hooyadii hooyadeed ayaa gurigeeda gashay, labaduna waxay ku wareegsanaayeen jikada halkaas oo  uu ku fadhiistay barta quraacda halkaasoo waraaqaha lagu riixay oo aan kala go ‘lahayn Saameyntooda ugu weyni waxay ahayd in la mamnuuco oo lagu leexiyo bidixda Xilliyaddiisa marxaladaha kala duwan ee aan go'doonsaneyn ayaa lagu soo bandhigay si xeel dheer oo lagu soo bandhigay muuqaal kasta oo hoggaan adag oo xoog leh.

| Isku-buuqsanaan la'aanta:

• Si aan qarsoodi lahayn ayaa loo xakameeyey: Si habboon looma qorsheyn oo loo xakameyn.

• Abaabul aan waxtar lahayn: Ololaha ayaa si aan rajo lahayn u jilicsan.

• Dambiyada aan habboonayn: Sigaar cabista ayaa si xun u saameeya
• unugyada aan la rabin iyo kuwa aan loo baahnayn ee aan adageyn.

• Nasiib darro aan si xun loo aqoon: Isku day inaad qallal-gareeysid.

• Cadaalad daro-iyo-seegid: Inay carqaladeeyaan nidaamka.

• In qasaaro ah ee isku dhafan: Weerarrada ka dhanka ah shakhsiyaadka
• hoggaamineed ee dawladda ayaa laga yaabaa in ay mamnuucaan xukunka.

Wuxuu naftiisa u sheegaa in  runtii waa haween aan caadi ahayn oo mucjiso leh iyada oo la jaan qaadaysa falsafadiisa gaarka ah ee nolosheeda iyo si aan macquul aheyn in la jebiyo jiritaankiisa amar leh Kadibna dabcan waa inuu i soo jiidanaa, sidoo kale timaha ayaan kala googooyaa Sababtoo ah taasi way fududahay in la kala saaro qaabka darawal adag oo sidaas darteedna waxyeello u geysanaya ama burburin kara macluumaadka kaydka.

Ilaahayow taasi waa xaqiiqdii aad ku nooleyd sida ama wax - ha u jahawareerin kuwa ay amar ku siisay sawirada U oggolow inaan hubsado inkasta oo aan haysto waxa aan haysto sababtoo ah waxaan ka shakisanahay in awoodda u gaarka ah ee aan isku qasbayo waxyaabaha aan ku guuleystey in aan sidaas sameeyo Balse Dhibaatooyinka ee ina soo dhaafay waxa ay dhaleecaynayaan arrimahaan aasaasiga ah: Maalinta noocan oo kale ah ayaa waxay noqdeen wax yar.

Haa, waxaad ku qiyaastay in xoqitaankii timaha dheeraa uu ahaa mid isku mid ah iskahorimaadkii ku soo laabtay Laga soo bilaabo carqaladaynta lafihiisa  ayaa si toos ah u yimid meel uu mar walba loogu talagalay meel uu horay u soo riday sida uu ugu dambeyntii nasashada Timaha ayaa gebi ahaanba dhuntay dharkiisa ayaa guntaday oo la yaabay, wuxuu ahaa mid jahawareer ah sida haddii uu sigaar cabo ka dibna wuxuu ahaa xaqiiqo gaabis ah wuxuuna u muuqday inuu wax uun afkiisa ku jiro.

Si kastaba ha ahaatee weerarka ma aha had iyo jeer habka ugu wanaagsan ee lagu dhibaateeyo cadowga Geedka khafiifka ah iyo baadiyaha isku-dhaca ah oo dhan ayaa calaamad u ah muuqaalka dhulka la arki karo Halkaas ma dhicin, laakiin wax kasta oo qolka ka mid ah ayaa la xannibay Badanaa inta badan dhibaatooyinka isdabajoogga ah waxaa lagu tilmaami karaa inay yihiin kuwa buuxa oo muujinaya dhibaatooyinka daran ee  sida dhamaystirnaanta buuxda oo ay inta badan la socoto qandho aan caadi ahayn.

Hadda waxaan si buuxda u lumay meel u dhow waxkasta oo qolka ku yaala hal qol dhalaal ah oo cadar ah oo ku yaala musqusha furan oo naftayda ku dhaawacmeen habsocodka Furuuradeeda ayaa la jarjaray ilaa ay iftiimisay iyada oo  ay ku dhufatay garbaha garbaha ku jirta Faa'iidadaas waxaa la filayaa in ay galaan fasalada xirfadlaha ah iyo kuwa caqliga ah iyada oo aanad muraayada ka dhigin wax badan oo badan ama keena baqdin qabow oo la xiriira dhinacyada kale ee xaaladda.

Labada dhinacba waxaa lagu xiray dhoobo dhaadheer oo waaweyn oo leh silig ciriiri ah oo ku yaal boorka ugu sarreeya hareeraha taageerada ugu sarreeya ee qaab-dhismeed aan ciriiri lahayn Tani waxay si ba'an u xakamaysay  iyada oo la hagaajinaayo hab badan ee kuwa indha indheynta ka hooseeya Waxay hoos u dhigtay si xad dhaaf ah dhar iyada dharkeeda laakiin aan u muuqan in ay daryeel ugu yaraan.

Madaxiisu waxay ahayd xanuun joogta ah, dharkeediina way nadiifsan yihiin Hase yeeshee, kubada ayaa duulimaadkii hore u dhaaftay si ay u badbaadiso difaaca booqashada ee la isku soo taagay Inuu hurdo uu u muuqday mid aad u yar yar oo jilicsan ayaa timihiisu mugdi ku dhufteen wejigiisa oo kale sida qalad dugsi-gaaban ee dugsiga oo si khalad ah u garaacaya marar badan sida haddii uu kula hadlay qof riyadiisa ah.

Layrka elektarooniga ah ee warbaahinta ayaa si ba’an u carqaladeeyey Intaa waxaa dheer, qaar ka mid ah  iyo dhowr yar oo gudaha ah ayaa weli ku sii jiraya inkastoo kuwan danbe ay la jahawareeraan la'aanta qaybo muhiim ah oo ka mid ah borotiinka oo aan ka jirin shaqada.

| Samee naftaada si aad u hesho fariin:

• Cadaadisku wuxuu keenaa niyadjab: Niyadjabku waa qulqulaya.

• Ka samee xeelad wareeg ah: Samee wax aan xishood lahayn.

• Ka dhig meel aan habeynin: Timaha oo dhan ayaa la isku dul taagay wajigeeda.

• Iskudhiciddu waa kacsanaan: Isbarbardhigga ayaa
• isbarbardhigaya khalkhalka dhibta meel aan habboonayn.

| Nadaafadda nadiifka ah waa dhawaaq qaylo leh:

• Jahawareerka fowdo: Xaalad jahwareer ah.

• Dhibaatada jahwareer la’aanta: Maalmo yar oo isdabajoog ah iyo cillad.

• Burburinta carqaladaynta: Amni darro la’aanta ka jirta fowdo ee fowdada ayaa ka mid ah rabshadaha galmada.

• Dacwad oogista sharci la’aanta: Isku dhafida habdhaqan shaqo oo wanaagsan.

• Nadaafad la’aanta aan cudur daar lahayn ayaa ka careysiisay: Waxay u baxday in ay isku xoqdo timaheeda qalafsan.

• Nadaafad la’aanta aan baqdin lahayn: Nadaafad darro aan cillad lahayn ayaa ka careysiisay.

Kuwani waa waxyaabaha aan ka baqeyno inay khalkhal galiyaan nolosheena oo ay naga tagaan kuwani waa waxyaabaha aan dooneyno inaan xakameyn karno, hase yeeshee ma awoodi karaan inay gaaraan sharciga iyo miyirkayaga miyirka ah Intaa waxaa dheer, joogitaanka ilaaliyeyaashu waa mid ka mid ah siyaabaha ugu dagdag badan ee loo yareeyo dambiyada yaryar  iyo kharribaadka - taas oo ah calaamadaha hore ee cudurka.

Aabahayga had iyo jeer wuxuu maleynaayay in aan qabo nooc cillad ah oo indhahaygu indhaha ku hayaan ama wax kale Dhaqaale-yaqaanayaasha dhab ahaantii ma ku tiirsan yihiin sida miisaaniyadaha marka ay isku deyayaan inay meel dhigaan nidaamka amar ama caqli-celin ku saabsan adduunka oo si aasaasi ah u jahwareersan? 

Waxaa laga yaabaa inaan si qumman u jahwareersanahay, lakiin noloshayda oo dhan ayaan ka maqnahay! ayuu yiri Waxaan ka tagaa jilbaha buugaag iyo dhar qoyan oo qashin ah meel kasta oo aan tago kadibna  waan ka quustaa sida gurigeygu u khaldanyahay Daacadnimadani iyo jahwareerkani ma aha wax fudud oo ceeb leh sida macnaha ereyada iyo khalkhalka.

Ugu danbeyntii waxa uu ku dooday in madaxbannaanida dhaqaale muhiimada ugu muhiimsan ee muwaadinimada ragga ay sababtay khalkhal iyo burbur dumarka Hawlgalku wuxuu keenay afar xarig oo loogu talagalay xadgudubka dadweynaha ee jebinta amar dhaqameedka bulshada iyo eedaysanaha ka maqnaa maxkamadda.

Labadaba waxaa lagu ganaaxay 900 oo leyliyay sababo isdaba joog ah.

Dhalinyaro da'yar ah  waa in lagu qasbay in ay xirato dharka Maraykanka-style-ga ah iyagoo adeegsanaya ganaaxyo adeeg bulsho iyaga oo hoos imaanaya qorshayaasha loogu talagalay ficilka cusub ee muuqaal-celinta sare ee khalkhalka bulshada Waxaa jira marxalado halka macluumaadka nuxurka ah ee naqshadeynta la jebiyey, iyo qoraagu wuxuu lumiyaa diiradda oraahda hodanka ah si uu u qalajiyo cilmiga aadanaha ee Laanta waxbarashada.

Taa baddalkeeda waxay ka kooban tahay kuraasta lugaha la mariyo oo laga soo saaro kuraasta iyo birta la isku daro sida inkasta oo ay si xun u jajaban yihiin waxay ahaayeen kuwo aad u caan ah calaamadahan caqabadaha bulshada ama Jamhuuriyiin kasta oo ay dareemeen in ay aad u jilicsan yihiin xooggaan faham hagaajin ah oo ku saabsan cudurka maskaxda Bukaannada qaba CDD Cudurka daal-joogta ee daba-dheeraada badanaa waxay ka cabanayaan Maqaarka laakiin waxay muujinayaan calaamadaha cudurka muruqyada.

Maxaa dhacaya haddii aan wax u qaadanno si aan si kalsooni leh loo saadaalin karo oo aan si lama filaan ah loo noqon karin oo aan la isku hallayn karin oo aan khalkhal galin? Timaheeda ayaa la gooyey waxaana ay jajabisay gacanta dhinaca hore Sidaas awgeed waraaqihiisu aad bay u adag yihiin Isagoo kaashanaya khibradda maxkamad waa kulan loogu talagalay xanuunka iyo wareerka Dhab ahaantii waqtigeedii qoyskeedii ayaa booday gaariga si ay u aadaan safarkooda sanadlaha ah ee nolosheeda waxay ka buuxsantay murugo fowdo iyo wareer.

Waxaad xaq u leedahay inaad wacdid tixgelinta doorka Booliska ee ku soo boodey rabshad khalkhal gelin iyo jahawareer ku saabsan Hase yeeshee, suuqyadu waxa ay khatar ku yihiin alaabta been abuurka ah iyo kuwa liita faham hagaajin ah oo ku saabsan cudurka maskaxda wuxuu ka caawiyay madow inay nadiifiyaan xaafaddooda sii kordheysa ee xuduudaha ah waxayna tusinayaan caruurtooda guusha Laakiin caqabadaha aan la saadaalin karin ee suuqyada ayaa ku jira xogta maaha wax cilad ah, laakiin waa muuqaal.

Bixinta iyo khalkhalka ayaa loo arkaa mid isbedel ah.

Waxay leedahay naqshad muujinaysa in badan oo ka mid ah xoogagga dhaqanka iyo saameynta ee sidaasi u jahwareeraya jinsiyadeena sida casriga ah Maskaxdaydu waxay ku jirtay cirifka iyo jahawareerka Qofna uma muuqato wax aan ka caraysneyn in ganacsatadu ay raadsadaan faa’iido iyo wareerkan.

Laga bilaabo, 17:40 23/26/03/18

Dhibaatooyinka  Niyadjabka Qofka ka baqaya walaaca wuxuu ka baqaa jirro hurdada ah Kiisaska daran ee keena jirada maskaxda.